Algemeen

Als we het hebben over communicatie op  de motor dan kunnen we het over verschillende vormen hebben. Het kan zijn dat we praten over communicatie tussen het navigatiesysteem en de rijder, we kunnen spreker over communicatie van rijder met de bijrijder. Tenslotte kunnen we spreken over communicatie tussen verschillende rijders, de zo genaamde bike to bike (bike2bike) coms. Ik wil kort in gaan op alle drie de vormen van communicatie. Naast het type communicatie zijn kan je communiceren met behulp van een bedraad systeem en van draadloze systemen. Ieder vorm en type heeft zijn eigen voordelen maar ook zijn beperkingen.

Communicatie met het navigatiesysteem

Dit is de meest toegepaste vorm, hoewel er best een groep rijders is die geen gezeik aan hun kop wil hebben. Persoonlijk vind ik dat het weggedrag veiliger wordt met een navigatiesysteem en met audio in je helm. Ten eerste voorkomt dat rijders aan het zoeken zijn stoppen weer draaien en onverwachte manoeuvres maken. En als je dan een navigatiesysteem gebruikt dan liever met audio, in veel gevallen kun je af met enkel de audio, alleen als je twijfelt kun je een snelle blik op je navigatiesysteem werpen. Er zijn twee mogelijkheden om geluid in je helm te krijgen. Ten eerste met een kabel die aan de audio aansluiting van je navigatiesysteem zit en verbonden is met een headset in je helm. Dit is de meest eenvoudige vorm en werkt eigenlijk altijd. Nadeel is dat je niet moet vergeten je zelf los te koppelen als je afstapt. Indien je nog meer audiobronnen hebt kan de audio van je navigatiesysteem ook via een communicatiesysteem. Zo’n navigatiesysteem mixt niet je audiobronnen maar kent voorrangsregels. Tegenwoordig gebruik ik echter een bluetooth systeem omdat ik de draden niet prettig vindt. De bluetooth headset die ik gebruik is van Chinese makelij en kost circa 60 euro. Het is een imitatie van het veel duurdere Cardo Scala Rider systeem. Gerard heeft een bluetooth systeem dat specifiek voor zijn helm is gemaakt, het SRC systeem van Schubert. De bluetooth headset geeft mij veel vrijheid. Ik heb de set gepaird  (zo heet het koppelen van bluetooth systemen) met het navigatiesysteem en met mijn GSM. Een andere optie is de GSM te pairen met het navigatiesysteem en deze op zijn beurt met de bluetooth headset. Voor communicatie met het navigatiesysteem werkt bluetooth perfect. Jeroen heeft gehoorbescherming met ingebouwde speakers en is daar erg over te spreken. Hievoor zou je een jabra kunnen toepassen. Dit is een soort dogtag waarin je je oordoppen inplugt en audio via bluetooth kan ontvangen.

Communicatie tussen rijder en bijrijder

Ook voor deze vorm bestaan  bedraade en een draadloze systemen. Nu wordt het complexer. Want naast dat je met je bijrijder wilt praten wil je waarschijnlijk ook de audio van het navigatiesysteem horen. Bluetooth pairen met meerdere bronnen is niet altijd even gemakkelijk. Je zult over het algemeen moeten experimenteren. Mijn ervaring is dat vooral de volgorde waarin je apparaten aanzet is belangrijk. Dit is wat veel mensen tegen staat. Dit wordt veroorzaakt door dat de bluetooth standaard meerdere versies kent maar ook doordat de specificaties soms ruimte voor interpretatie heeft. Verder zijn er verschillende protocollen. Gebrekkige documentatie maakt de verwarring dan compleet. De bluetooth helm headsets kunnen over het algemeen 3 bluetooth verbindingen onderhouden. Qua gebruik betreft is een bedraad systeem technisch gemakkelijker. Het systeem heeft echter veel draden. Het helpt als je dan kiest voor één van de betere (maar ook duurdere) systemen zoals die van Beahr of Autocom. Deze moet dan vast op je fiets worden gemonteerd. De geluidskwaliteit is over het algemeen goed. Mijn bluetooth helmheadset beschikt over het zogenaamde A2DP protocol, daarmee hij kan stereo geluid via bluetooth ontvangen. Bij de bluetoothsystemen worden soms de eerste letters van het eerste woord niet weergegeven omdat het systeem nog geactiveerd moet worden. De meeste systemen hebben zogenaamde nois canceling techniek. Deze techniek filter de ruis die rijwind veroorzaakt weg. Als ik gebeld wordt op de motorfiets heeft men zelden in de gaten dat ik op de motor zit. De verstaanbaarheid is over het algemeen goed. Op mijn RT is ook met hogere snelheden de communicatie goed te verstaan. Ik draag zelf geen gehoorbescherming dus ik kan niet zeggen hoe het geluidsniveau is met gehoorbescherming. Goede gehoorbescherming schermt alleen het schadelijk geluid af, dus moet stemgeluid nog goed hoorbaar zijn. Ik kan me voorstellen dat het op een naked bike anders is.

Bike2bike communicatie

Hiervoor zijn geen specifieke systemen gemaakt. Over het algemeen wordt hier voor een portofoon (walkie-talkie) gebruikt. De licentie vrije PMR is breed verkrijgbaar vaak al voor een klein bedrag. De afkorting PMR staat voor Personal Mobile Radio, en de toevoeging komt van de frequentie waarop de zendertjes werken: 446 MHz. Het vermogen van de zendertjes bedraagt maximaal 0,5 Watt; het bereik in het open veld is ca. 10 kilometer. In dichtbebouwde gebieden loopt deze afstand sterk terug. De duurdere sets hebben CTCSS, waardoor verschillende groepen gebruikers die op dezelfde frequentie werken, minder last van elkaar hebben, omdat ze elkaars uitzendingen niet horen tenzij gebruikers uit verschillende groepen tegelijkertijd spreken en ze niet ver van elkaar verwijderd zijn. Je kunt met een PMR dus ook in grotere groepen met elkaar communiceren, dit vergt wel discipline. Er kan maar één persoon tegelijk praten, zoals de leraar voor de klas het graag zou hebben J. Praten doe je door op de PTT (Push To Talk) knop te drukken die meestal met velcro aan je stuur is bevestigd. Je kunt PMR motorsetjes kopen. De leverancier levert dan een complete set met alles wat je nodig hebt om de PMR op de motor te gebruiken. Groot nadeel van het gebruik van een PMR is dat er geen rekening wordt gehouden dat je meestal ook een navigatiesysteem hebt waar je ook de gesproken aanwijzingen van wilt horen. Je bent dan aangewezen op een al eerder genoemd communicatiesysteem, een verdeelkastje waar al je apparatuur op zit aangesloten. Maar zoals ik al eerder heb geschreven is dit erg kostbaar.

Sinds kort is er ook een PMR met bluetooth op de markt. Het zou mogelijk moeten zijn die aan mijn bluetooth headset te koppelen. Ik weet nog niet of de PMR met bluetooth gebruikt maakt van het headset protocol of het carkit protocol. Ik ben zeer benieuwd naar de hoe de kwaliteit van spraak met een PMR met bluetooth is als je hem op de motor gebruikt. Theoretisch moet met de nois canceling van de bluetooth headset duidelijke spraak opleveren. Als je over de PMR leest is er één ding dat er altijd uitspringt is slecht te verstaan zeker boven de 80 Km per uur.  Dit is volgens mij de enige manier waarop we met elkaar kunnen communiceren, uitgezonderd natuurlijk gebarentaal.

Helaas blijkt de pas aangeschaft PMR met bluetooth niet samen te werken met mijn bluetooth headset. Kennelijk moet je dus ook de bluetooth headset van Midland hebben om dat te kunnen laten werken. Daar deze nogal kostbaar is, is dit voor mij geen optie. Wat nu rest is in z'n geheel op de kabel gaan of mischien een keel microfoon aanschaffen en de portofoon dus naast de bluetooth headset gebruiken. Daarvoor hoef je niets te verbouwen en kun je de portofoon eenvoudig gebruiken naast je bestaande bluetooth headset.

Het is ook mogelijk om bluetooth headsets aan elkaar te pairen. Bij een test met twee rijders werkt dat perfect. Je kunt gewoon vrij praten met je buddy. In de test setting was mijn bluetooth headset gepaird met het navigatie systeem en de bluetooth headset van mijn buddy. De headset van mijn buddy was ook gekoppeld aan haar navigatiesysteem. Bij mijn bluetooth headset kreeg ik keurig een seintje als de buddy verbinding niet beschikbaar was, doordat zij een melding van haar navigatiesysteem kreeg. Mocht de headset in standby modus gaan kun je met een druk op de knop deze weer actief maken. Hert bereik is niet veel maar ruim voldoende om aan te geven dat je het verkeerslicht niet hebt gehaald. In een volgende test moet nog getest worden of het mogelijk is meerdere rijders te koppelen.